احكام اذان و اقامه

سؤال :

آیا در نمازهای واجب گفتن اذان و اقامه واجب است و اگر فردی یا به جماعت بخوانیم چطور و برای نمازهای قضا چه حکمی دارد و اگر تا به حال اذان و اقامه قبل از نماز نگفته باشیم چه حکمی دارد؟

پاسخ :

درباره نماز فردا که شامل نمازهای قضا نیز می شود ، به زبان آوردن اذان و اقامه مستحب است و به آن سفارش فراوانی شده ؛ ولی اذان و یا اقامه واجب نیست و ترک آن معصیت محسوب نمی شود و باعث باطل شدن نماز نمی شود .
درباره نماز جماعت ، اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، کسی که با آن جماعت نماز می‏خواند، نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید.

اگر برای خواندن نماز جماعت به مسجد بروید و ببینید جماعت تمام شده ، تا وقتی که صفها به هم نخورده و جمعیت متفرق نشده نمی‏توانید برای نماز خود اذان و اقامه بگویید ، در صورتی که برای جماعت اذان و اقامه گفته شده باشد .

در جایی که عده‏ ای مشغول نماز جماعتند یا نماز آنان تازه تمام شده و صفها به هم نخورده است ، اگر بخواهید فرادا یا با جماعت دیگری که برپا می‏شود نماز بخوانید ، با سه شرط اذان و اقامه از شما ساقط می‏شود:

اول: آنکه برای آن نماز اذان و اقامه گفته باشند.

دوم: آنکه نماز جماعت باطل نباشد.

سوم: آنکه نماز او و نماز جماعت در یک مکان باشد. پس اگر نماز جماعت داخل مسجد باشد و شما بخواهید در بام مسجد نماز بخوانید، مستحب است اذان و اقامه بگویید.

اگر در شرط دوم از این شرطها شک کنید ؛ یعنی شک کنید که نماز جماعت صحیح بوده یا نه ، اذان و اقامه از شما ساقط است. ولی اگردر یکی از دو شرط دیگر شک کنید ، مستحب است اذان و اقامه بگویید .

توجه بفرمایید که در پنج نماز اذان ساقط می‏شود :

اول: نماز عصر روز جمعه.

دوم: نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذی‏حجه است.

سوم: نماز عشای شب عید قربان برای کسی که در مشعر الحرام باشد.

چهارم: نماز عصر و عشای زن مستحاضه.

پنجم: نماز عصر و عشای کسی که نمی‏تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند.

در این پنج نماز در صورتی اذان ساقط می‏شود که با نماز قبلی فاصله نشود، یا فاصله کمی بین آنها باشد، ولی فاصله شدن نافله و تعقیب ضرر ندارد.