معيار در تعلق خمس به اموال كودك

سؤال :

آيا به اموال يا پول كودك خمس تعلق مي گيرد؟ به چه كسي بايد آن را بپردازد؟

پاسخ :

امام خمینی (ره) : بنابر احتياط واجب بعد از آن كه بالغ شد بايد خمس آن را بدهد.(العروة الوثقي، اسماعيليان، 1425ه ق،‌ السادسه، ج2، ص214،‌ م84/ توضيح المسائل، انتشارات اسلامي، 1383، دهم، ص236، م1794)

آيت ا… اراكي : بنابر احتياط واجب بعد از آنكه بالغ شد بايد خمس آنرا بدهد. (توضيح المسائل،‌ دفتر تبليغات اسلامي، 1372، ص322، م1825)

آيت ا… بهجت : در تعلق خمس به سودى كه به مال طفل تعلق مى گيرد اشكال است و ظاهر عدم تعلق خمس است. احوط اداء خمس بعد از بلوغ است.(توضيح المسائل، شفق، 1382، سى و هشتم، ص276، م1414)

آيت ا… تبريزى : پرداخت خمس واجب نيست. (توضيح المسائل، شفق، باقر العلوم (ع) ، 1383،‌ هفتم، الهادي قم، ص266، م1802، / استفتائات، سرور، 1383، ج1، ص187، س906)

آيت ا… خامنه اى : اگر خمس به مال او تعلق بگيرد.(مثل اين كه معدن يا حلال مخلوط به حرام باشد) بر ولّى شرعى پرداخت آن واجب است ولى خمس سود حاصل از تجارت با اموال و يا منافع كسبش را بنابر احتياط واجب بعد از آنكه بالغ شد خودش بايد بپردازد.(اجوبة الاستفتائات، بين الممل، 1386، دوازدهم، اسوه، ص240، س1037)

آيت ا… خوئى : خمس تعلق نمى گيرد.(منهاج الصالحين، ج1،‌ مدينه العلم، مهر، 1410ه ق، الثامنة و العشرون، ص341، م1243/ توضيح المسائل، مؤسسه احياء آثار الامام خوئي، 1422ه ق، العاشر، ص308، م1802)

آيت ا.. سيستانى : بر ولّى صغير واجب است كه خمس آن را بدهد و چنانچه نداد بر خود طفل بعد از بلوغ واجب است كه خودش خمس مالش را بدهد.(توضيح المسائل، آيت الله سيستاني، 1425 هـ ق،‌بيست و سوم، ستاره قم، ص344، م1763/ منهاج الصالحين، مدين، 1426ه ق، ج1، ص403، م1243)

آيت ا.. شبيرى زنجانى : بايد ولّى آن خمس را بپردازد و اگر ندهد بعد از انكه بچه بالغ شد بايد خمس آن را بدهد.(توضيح المسائل، ج2، دفتر معظم له، 1383، اول، دانش، ص14، م1803)

آيت ا… صافى : اگر بچه صغير سرمايه اى داشته باشد و از آن منافعى به دست آيد ولّى او مى تواند پيش از بلوغ او خمس آن را بدهد و اگر بعد از پايان سال خمس را ولّى ندهد، نمى تواند در ان مال تصرف كند در اين صورت بر خود صغير واجب است بعد از بلوغ خمس آن را بدهد.(توضيح المسائل، نيلوفرانه، 1385، اول، ص350،‌م1803)

آيت ا… فاضل لنكرانى : پولى كه بچه غير بالغ كه از راه كسب يا هديه و عيدى جمع آورى مى كند و سال بر آن مى گذرد بر ولّى او لازم است خمس آن ها را بپردازد.(تعليقه بر عروه الوثقي، مركز فقه ائمه اطهار (ع)، اول، 1380، ص200، م84، (2960)/ توضيح المسائل، 1384، صد و دهم، ص299، م1844)

آيت ا… گلپايگانى : بچه اى كه مميز نشده پولى از دستمزد يا از هديه كسب مى كند اگر صرف مؤونه سال نكند پدر ، مكلف به اداء خمس آن است و در صورت عدم پرداخت خمس توسط پدر بعد از آنكه بچه بالغ شد بايد خمس آن را بدهد.(مجمع المسائل، دار القرآن الكريم،‌1369، سوم، امير قم، ج1،‌ ص368، س288 و 289 و 299)

آيت ا… مكارم شيرازى : اگر بچه صغير در آمدى داشته باشد و از هزينه سال او زياد بياييد بنابر احتياط واجب بايد بعد از آن كه بالغ شد خمس آن را بدهد.(توضيح المسائل، مدرسه امام علي بن ابيطالب، 1383، چهل و يكم،‌ ص285، م1521/ تعليقه،‌ص242، م84، (حاشيه)، / استفتائات ،‌ج1، ص99، س307)

آيت ا… نورى همدانى: اگر بچه صغير سرمايه اى داشته باشد و از آن منافعى به دست آيد ولّى او مى تواند پيش از بلوغ او خمس آن را بدهد و اگر بعد از پايان سال خمس را ولّى ندهد، تصرف در آن مال جايز نيست و در اين صورت بر خود صغير واجب است بعد از بلوغ خمس آن را بدهد. (توضيح المسائل، مهدي موعود ، 1383،‌ نوزدهم، ص348،‌ م1790، / تعليقه عروة، ص243، م84/ هزار  و يك مسئله فقهي، 1383، چهارم،‌ ج1، ص80، س278)

آيت ا… وحید خراسانی : اگر بچه صغير سرمايه اى داشته باشد و از آن منافعى به دست آيد خمس به آن تعلق مى گيرد بر ولّى او است كه خمس آن را بدهد و اگر نداد آن صغير بعد از بلوغ بايد بپردازد. و در ثبوت خمس در همه موارد خمس بلوغ و عقل شرط نيست.(توضيح المسائل، مدرسه باقر العلوم،‌1379، نگارش ، ص525، م1811،/ منهاج الصالحين، مدرسه باقر العلوم،‌ الثالثه، ص380، م1243)