سوال: آیا تقلید در اصول دین جایز است؟ پاسخ: تقلید، در عبادات و معاملات و سایر دستورهای عملی و فروع دین است. اما در اصول دین که امری اعتقادی است، هرگز نمی شود به نظر دیگران اعتماد نموده، به تقلید اکتفا کرد؛ زیرا در مورد اصول دین، ایمان و عقیده مطلوب است، نه عمل؛ و هرگز نمی توان ایمان دیگران را ایمان خود فرض کرد. نمی توان گفت خدا یکی است به این دلیل که پدران یا دانشمندان ما چنین [...]
سوال: آیا در تشخیص مجتهد اعلم می توان از اعضای خانواده پیروی کرد؟ پاسخ: در تقلید، پیروی از یکدیگر درست نیست و هر کس در این امر مستقل است؛ لذا افراد خانواده در صورتی می توانند در تقلید از یک مجتهد جامع الشرایط از سرپرست تبعیت کنند که به صحت و درستی تحقیق او در انتخاب اعلم اطمینان داشته باشند. توجه: در جایی که عمل به فتوا باعث سختی و مشقت برای افراد دیگری که در یک منزل هستند می شود (مثل [...]
سوال: کسی که برای انجام عباداتی چون نماز و روزه و حج نایب می شود، آیا باید به فتوای مرجع تقلید خودش عمل کند یا به فتوای مرجع تقلید کسی که از طرف او نایب شده است؟ پاسخ: آیات عظام: خامنه ای، صافی و مکارم: نایب باید به فتوای مرجع تقلید خود عمل کند. [۱] آیت الله سیستانی: باید به فتوای مرجع منوب عنه (شخص نایب گیرنده) عمل کند و در مواردی هم لازم است که فتوای مرجع خود را رعایت کند. [...]
سوال: از چه راه هایی می توان به احکام الهی دست یافت؟ پاسخ: تنها راه دستیابی به احکام الهی، اجتهاد، تقلید و یا احتیاط است و با تکیه بر عقل نمی توان به احکام شرعی دست یافت. [۱] ۱٫ اجتهاد: اجتهاد یعنی به دست آوردن و استخراج احکام شرعی و قوانین الهی از مدارک و منابعی که اعتبار آن ها نزد فقیه ثابت شده است. ۲٫ احتیاط: احتیاط یعنی عمل کردن به گونه ای که مکلف مطمئن شود وظیفه شرعی خود را انجام داده [...]
سوال: حکم مخالفت با نماینده ولی فقیه و قوانین جمهوری اسلامی چیست؟ پاسخ: ۱٫ مخالفت با نماینده ولی فقیه در قلمرو اختیارات واگذار شده به او از طرف ولی فقیه حرام است. [۱] ۲٫ مخالفت با قوانین دولت که به تصویب مجلس شورای اسلامی و فقهای شورای نگهبان رسیده باشد، جایز نیست. [۲] توجه: برای هیچ کس جایز نیست با متصدی امور ولایت به این بهانه که خودش شایسته تر است، مخالفت نماید. این در صورتی است که متصدی منصب ولایت [...]
سوال: مجتهدی که کودکی از او تقلید می کند، اگر پیش از بلوغ او بمیرد آیا کودک می تواند بر تقلید ایشان باقی بماند؟ پاسخ: آیت الله خامنه ای: اگر تقلید شخص غیر بالغ از مجتهد جامع الشرایط به نحو صحیح محقق شده باشد، باقی ماندن بر تقلید او بعد از فوتش جایز است. [۱] آیات عظام: سیستانی و صافی: اگر در سن تمییز بوده، کافی است. [۲] آیت الله مکارم: چنانچه ممیز بوده، مسائلی را که در زمان آن مجتهد به فتوای [...]
سوال: مجتهد اعلم را از چه راه هایی می توان شناخت؟ پاسخ: مجتهد اعلم را از سه راه می توان شناخت: ۱٫ خود شخص (مقلد) یقین کند؛ مثل آن که از اهل علم باشد و بتواند مجتهد اعلم را بشناسد. ۲٫ دو نفر عالم عادل – که می توانند مجتهد اعلم را تشخیص دهند – اعلم بودن او را تصدیق نمایند؛ [۱] به شرط آن که با گفته دو عالم عادل دیگر معارض نباشد. ۳٫ از گفته عده ای از [...]
سوال: در صورت اختلاف علما در تشخیص مجتهد اعلم، تکلیف چیست؟ پاسخ: اگر عده ای از علما به اعلم بودن مجتهدی شهادت دهند و در مقابل آنها، گروهی شخص دیگری را اعلم بدانند، به طوری که تشخیص اعلم ممکن نباشد، دو حالت برای مکلف ایجاد می شود: ۱٫ احتمال اعلمیت یکی از مجتهدان را می دهد: آیات عظام: امام، خامنه ای و مکارم: بنابر احتیاط واجب از او تقلید کند. آیات عظام: بهجت، سبحانی و صافی: باید از او تقلید کند. ۲٫ آنان را [...]
سوال: حکم اعمالی را که انسان بدون تقلید انجام داده است، چیست؟ پاسخ: اعمالی را که انسان بدون تقلید انجام داده، در یکی از این سه صورت صحیح است: ۱٫ شخص بفهمد که به وظیفه واقعی خود رفتار کرده است. ۲٫ عمل او با فتوای مجتهدی که اکنون باید از او تقلید کند مطابق باشد. ۳٫ عمل او با فتوای مجتهدی که وظیفه اش تقلید از او بوده، مطابق باشد. [۱] آیات عظام: صافی و مکارم: عمل او در دو صورت صحیح است: ۱٫ بفهمد [...]
سوال: آیا مکلف در موضوعات نیز مکلف به تقلید از مجتهد است؟ پاسخ: مکلف برای این که به وظیفه خود عمل کند، دو مرحله در پیش دارد: اولا باید حکم را بداند و ثانیا موضوع را بشناسد. برای مثال باید بداند که هنگام غسل نباید مانعی بر پوست باشد و این همان حکم مسأله است؛ و از طرفی اینکه مانع کدام است؟ و شناخت مانع، همان شناخت موضوع است. مجتهد وظیفه ندارد موانع را معرفی کند؛ اما اگر به کسی گفت: [...]
