مبدأ سال خمسى برای چند شغلی‌ها

سؤال :

شخصى که داراى چند شغل است و چند منبع درآمد دارد، مانند کارمند حقوق بگيرى که کشاورزى هم مى کند يا اين که کاسب است و منزل و مغازه‌ى خودش را هم اجاره داده ، آيا مى تواند براى هر يک از اينها، سال خمسى مستقلى قرار بدهد؟

پاسخ :

در اين مسئله سه مبنا هست :

مبناى اول : همه‌ى مراجع به جز آيت الله وحيد و آيت الله مکارم : براى هر کدام از اين‌ها مى تواند سال جداگانه‌اى قرار بدهد، ولى چنانچه در يکى از اين شغل‌ها زيانى ديد و ضررى کرد نمى تواند خسارت اين را از سود ديگرى جبران کند. قهراً هر کدام از اينها حساب مستقل دارد و اگر سودى به دست آورد و از مؤونه‌ی سالش اضافه آمد، سر سال خمسى بايد خمس اين را بپردازد.

مبناى دوم :  آيت الله وحيد خراسانى : واجب است براى تمام درآمدها يک سال خمسى قرار بدهد و نمى تواند تفريق بکند، بگويد من کشاورزى ام حساب مستقل، و داد و ستد و کسب و کار و مغازه ای که دارم حساب مستقل. همه را مجموعاً بايستى يک سال برايش قرار بدهد.

مبناى سوم : آيت الله مکارم شيرازى: بنا بر احتياط واجب بايد درآمد هر دو شغل را آخر سال يک جا حساب کند.